Po dwóch wiekach rozbicia, domowych wojen i stałego zagrożenia przez wrogów mieszkańcy naszego kraju niczego nie chcieli bardziej, niż zjednoczenia i pokoju. Po wielu mniej udanych próbach podjął się tego pochodzący z Kujaw książę Władysław Łokietek. Kiedy jednak udało mu się zjednoczyć państwo, musiał stoczyć ciężki bój o jego utrzymanie z Krzyżakami i czeskim królem Janem. Udało mu się zmobilizować rycerstwo i mieszczan, obronić główne miasta i odnieść pierwsze zwycięstwo na polu bitwy. Ocalałe Królestwo Polskie wzmocnił i powiększył jego syn, Kazimierz. Ta trasa Szlaku Piastowskiego łączy miejsca, skąd pochodzili obaj ostatni piastowscy władcy Polski, a także miejsca ich zmagań i triumfów.
Każde z odwiedzanych miejsc jest jedną kartą historii. Na własne oczy ujrzyj to, co zostało na nich zapisane.
Poglądowa mapa trasy. Użyj legendy (lewy górny narożnik mapy) aby zobaczyć wszystkie obiekty Szlaku Piastowskiego.
Kowal - Pomnik Kazimierza Wielkiego - Bitwa i rozejm
W miejscu urodzenia Kazimierza Wielkiego w lipcu 1327 r. Polacy i Krzyżacy stoczyli bitwę. Gdy wojska Zakonu zdobyły Kowal, na drodze do Brześcia zaatakował ich Łokietek. Choć bitwa była nierozstrzygnięta, Krzyżacy ponieśli duże straty i poprosili o rozejm, który zawarto.
Włocławek - Katedra - Rycerze Maryi palą świątynię
W 1329 r. Katedra wraz z całym miastem została spalona przez Krzyżaków. Odbudował ją potem Kazimierz Wielki.
Brześć Kujawski - Pomnik Władysława Łokietka - Król traci rodzinne miasto
Miejsce urodzenia Łokietka i ówczesna stolica Kujaw Krzyżacy zajęli 20 kwietnia 1332 r., po prawie dwutygodniowym oblężeniu. Brześć powrócił do Polski po pokoju kaliskim w 1343 r.
Płowce - pole bitwy z pomnikiem - Zwycięstwo krzepi serca i jednoczy wokół króla
Tu wojska Łokietka stoczyły drugą część bitwy z 26 września 1331 r. Ostatecznie nie została ona rozstrzygnięta. Połowiczne zwycięstwo nie odsunęło niebezpieczeństwa ze strony Krzyżaków, ale udowodniło poddanym Łokietka, że pokonanie dotąd niezwyciężonych rycerzy Maryi jest możliwe i zjednoczyło niedowiarków wokół króla.
Radziejów - Kościół franciszkanów - Początek walnej bitwy
26 września 1331 r. Krzyżacy zajęli Radziejów. Podczas ich dalszego marszu na Brześć, między miastem a Starym Radziejowem stoczono pierwszy epizod bitwy pod Płowcami w 1331 roku, wygrany dla Polaków. Pokonano tylną straż Krzyżaków i wzięto do niewoli dowódcę wyprawy, marszałka Dietricha von Altenburga.
Inowrocław - Kościół farny św. Mikołaja - Pierwszy proces i świadectwa najazdów
W latach 1320-21 w kościele podczas procesu przed papieskim sądem udowodniono krzyżacki najazd i zbrodnie. Wyrok nakazywał Krzyżakom zwrot Pomorza. Ci jednak go nie wykonali. W 1332 r. Krzyżacy zajęli Inowrocław bez walki, Polska odzyskała go po pokoju kaliskim.
Gniewkowo - kościół św. Mikołaja i Konstancji - Książę pali własny gród
W mieście miał swoją stolicę piastowski książę Kazimierz Gniewkowski. Kiedy w 1332 r. zdobyli go Krzyżacy, książę polecił podłożyć pod gród ogień. Odzyskał i odbudował Gniewkowo po pokoju kaliskim.
Pakość - klasztor franciszkanów (miejsce dawnego zamku) - Heroiczna obrona bez nadziei
Pakość była ostatnim grodem Kujaw, który po oblężeniu, trwającym od kwietnia 1332 roku, poddał się Krzyżakom 12 lipca. W rezultacie zajęli oni całe Kujawy.
Poznań - Zamek Królewski na Wzgórzu Przemysła - Wróg przegrywa i odchodzi
W październiku 1331 pod Poznaniem pojawiły się wspierające krzyżaków wojska Jana, króla Czech. Po kilku dniach bezskutecznego oblężenia miasta i zamku i poniesieniu dużych strat Czesi odstąpili i powrócili na Śląsk.
Pyzdry - Muzeum Regionalne - Ratujmy królewicza!
Wiedząc o obecności księcia Kazimierza w Pyzdrach, po potyczce z małym oddziałem polskim pod tym miastem w lipcu 1331 r. Krzyżacy niespodziewanie zajęli je, zaskakując królewicza. Z pomocą mieszkańców udało mu się w ostatniej chwili umknąć.
Konin - Słup Drogowy i Muzeum Okręgowe
We wrześniu 1331 r. Krzyżacy wycofujący się spod Kalisza po jego nieudanym oblężeniu spalili Konin. Łokietek, mając ze sobą tylko część armii nie był im w stanie przeszkodzić, i choć podjął bitwę, zdecydował się ją przerwać.
Kalisz - Katedra (domniemane miejsce podpisania dokumentów) - Zwycięska obrona. Nareszcie pokój!
W roku 1331 Krzyżacy oblegli Kalisz, ale nie byli w stanie go zdobyć. Ponieważ nie przybył tu też oczekiwany ich sojusznik, król czeski Jan, wycofali się spod miasta. 8 lipca 1343 r. w Kaliszu, po długich negocjacjach zawarto pokój, w którym król Kazimierz odzyskał Kujawy „darując” Krzyżakom Pomorze, a więc zachowując szanse na jego odzyskanie, jeśli nie dotrzymają oni warunków pokoju
Poprowadziliśmy Cię po śladach i pamiątkach wojny o całość państwa, toczonej przez Piastów z przerwami przez kilkadziesiąt lat. Poznałeś jej bohaterów i bitwy, dowiedziałeś się o napadach, podstępach, negocjacjach i procesach. Doświadczyłeś goryczy klęski i radości zwycięstwa. Wraz z Władysławem Łokietkiem i jego synem Kazimierzem Wielkim przeżyłeś zagrożenia państwa i dylematy wodza i władcy, odczułeś przewagę wroga i wierność oraz poświęcenie poddanych. Spróbowałeś swoich sił w wojennej strategii i negocjacjach. Kto wie, być może udało Ci się zmienić przebieg historii…